huisjeinhaaksbergenHaaksbergen is een van de oudste dorpen in Twente. Het dorp bestaat al ruim 800 jaar. Langs de Buurserbeek, die er al zo’n 1400 jaar stroomt, vestigden zich een aantal boeren. Het werd een kleine nederzetting. De boeren leefden van de opbrengst van hun akkers.
De naam…
De naam Haaksbergen komt van Hockesberghe. Er zijn natuurlijk geen bergen te vinden in de omgeving. In de tijd dat de boeren door betere gereedschappen hun landen konden vergrootten, kregen die erfnamen de achtervoegsel “-borg”. Hier ligt de oorsprong van de naam. Daarnaast voelden de boeren zich ook geborgen op hun wat hoger gelegen landerijen in tijden van hoogwater.
De naam Hockesberghe is voor het eerst genoemd in het jaar 1188. De naam is terug te vinden op een goederen- en inkomstenlijst van de Duitse graaf Hendrik van Dalen, Heer van Diepenheim. Daar wordt de parochie Hockesberghe genoemd. Dit zou de plaats kunnen zijn waar men toen koren of vlas opbergden. In het Duits heet dat “hocke”. In het Nederlands zou dat weer kunnen samenhangen met “hurken”; een verlaging. Haaksbergen ligt tussen twee verhogingen, namelijk de Honesch en Zienesch. De naam Hockesberghe veranderde door de tijd via Huckesberghe en Haexbergen tot Haaksbergen.
Dit zou een plaats kunnen zijn voor het opbergen van garven koren of vlas, in het Duits: Hocke. In het Nederlands zou dit kunnen samenhangen met “hurken”, een verlaging. Haaksbergen zou dan een laagte zijn tussen de twee verhogingen Honesch en Zienesch. Hockesberghe ontwikkelde zich in het spraakgebruik via Huckesberghe en Haexbergen tot Haaksbergen.
De groei van Haaksbergen
Rond 800 na Chr. ontstond een plek waar de Heren van Ahaus hun pacht van de erven werd verzameld en opgeslagen. Dit noemde men een hof. Deze plek werd een nederzetting. Omstreeks het jaar 1000 kreeg het een eerste houten kerk. Rondom de kerk ontstond al snel bebouwing. Omdat deze bebouwing gevoelig lag ten opzichte van de Buurserbeek, werd in 1400 besloten deze om te leiden en aan te sluiten op de Schipbeek. Zo ontstond er ook een verbinding tussen Duitsland en de IJssel bij Deventer.
Stukje bij beetje groeit Haaksbergen steeds groter. Bij de volkstelling in 1795 leefden er 1343 mensen in Haaksbergen. Honderd jaar later waren het er 1493. Op 16 augustus 1851 was er een grote dorpsbrand. In die tijd is de bevolking zelfs met 200 mensen afgenomen.
Na de industriële revolutie
Zoals bijna overal had de industriële revolutie erg veel invloed op de groei van de bevolking. Zo ook in Haaksbergen. In 1862 kwam er een textielfabriek. Hier voor werd er een spoorweg aangelegd in 1884. Vanaf dat moment groeit het dorp aanzienlijk. In 1930 inde bevolking met ongeveer 2000 inwoners bijna verdubbeld ten opzichte van 1859! Deze stijging is niet meer opgehouden, tegenwoordig telt Haaksbergen maar liefst ca. 20.000 inwoners.
